RAM ( Random Access Memory )
İkinci bellek türümüzü ise, ismine daha yatkın olduğunuz RAM. RAM'deki bilgiler daha az kalıcıdır. Yani, bilgisayarınızda o anda çalışan bir programların, gerekli bilgileri RAM'de saklayarak daha sonra gerektiğinde kullanım için alınan alana denir. Diğer bir değişle bir geçici bellek görevindedir. Bilgiler gerektiğinde kullanılır. Gerekmediği zaman silinir. RAM üzerindeki bilgiler kısa ömürlüdür. Bilgisayarınızı kapattığınızda bilgiler siliniyor. Bilgilerimizi uzun ömürlü olarak saklamak istiyorsak, manyetik alana kayıt yapan Harddiskleri kullanıyoruz.
Bir program çalıştırdığınız zaman, bu programın bir kısmı RAM'e yüklenir. RAM'e yüklenen programa siz bir değişiklik yapsanız bile bunu kaydetmedikçe o bilgi bilgisayarınızdan elektriği kesitiğinzde yok olacaktır. Şöyle düşünün : elime işlemcinizi açtınız ve 2-3 sayfa yazı yazdınız. Bu yazılan yazılar harddiske kayıt edilene kadar RAM'de saklanır. Dolayısı ile 2-3 sayfa bir döküman yazıpta bunu kayıt etmezseniz, ani bir elektrik gitmesinde yazdıklarınız boşa gidecektir.
Günümüzde iki farklı RAM çeşidi bulunmaktadır.
SRAM ( Static RAM ) : Statik RAM çok pahalı, çok hızlı bir RAM çeşididir. Günümüzde işlemcilerin Tampon Belleği Statik Ram'dir. Örneğin Coppermine işlemcilerde Statik RAM olan 256Kb Full-Speed L2 Cache bulunur. SRAM, DRAM'e göre çok daha pahalıdır ve işlemcilerde az miktarda kullanılmasının sebebi budur. İşlemci içine adapte edilmiş olan Level 1 Cache SRAM'dır. Level 2 Cache ise yine işlemci içinde yada Slot1 işlemciler gibi yanında olabilir.
DRAM ( Dynamic RAM ) Dinamik RAM çok daha alışık olduğumuz bir kavram. DRAM günümüzde sisteminizin ana belleğini oluşturmak için kullanılan çeşididir. DRAM, SRAM'dan çok daha yavaştır ve daha ucuzdur. RAM üzerindeki bilgiler, genel bütünlüğü sağlaması açısından sürekli yenilenmelidi. Akis takdirde bilgiler kaybolur. DRAM üzerindeki bilgiler uyarılma süreci içierisinde 1 veya 0 olarak okunur. Eğer DRAM sürekli uyarılmazsa bu bilgiler kaybolur. Bunu engellemek amacıyla yenileme devreleri veri bütünlüğünün sağlanması için bu işi yapıyor
DRAM -
Bir bilgisayarın özelliklerinde, ne kadar belleğe sahip olduğunu görürsünüz. Şu anda günümüzde yeni bir optimum bilgisayar için önerilen DRAM miktarı 128 MB'dır ( MegaByte ). Daha düşük bazlı sistemlerde ise bu miktar 64 ve 32MB gibi rakamlara düşüyor. Eğer bir bilgisayar almayı planlıyorsanız ve günümüzün standart program ve oyunlarını çalıştırmak istiyorsanız 128 MB bellek tercihinizi olmalıdır.
Daha fazla RAM, aynı anda çalışna bir çok programın daha hızlı çalışması demektir. Günümüzde Multi-Tasking özelliğine sahip işletim sistemleri kullanılıyor. Yani; bir yandan internette gezerken diğer yandan yazı yazıp, müzik dinleyebiliyorsunuz. Aynı anda çalıştırdığınız program ne kadar fazla ise o kadar fazla bellek sizi rahatlatacak demektir. Daha fazla RAM daha rahat çalışma ortamı. Günümüzün standart DRAM tipi 168pin yapıya sahip Dual Inline Memory Modülleridir. Aşağıda örek bir resmi görüyorsunuz.
Siyah çipler bellek modülleridir. Altındaki yeşil tabaka ise PCB ( Printed Circuit Board = Baskılı Devre ). PCB üzerine bildiğiniz gibi RAM modülleri yerleştiriliyor. PCB'nin her iki tarafındada RAM modülleri bulunabiliyor. Eğer her iki taraftada bellek modülleri bulunuyorsa Double Sided ( Çift Taraflı ), tek tarafta bellek modülleri kullanılıyorsa Single Sided ( Tek Taraflı ) RAM diyoruz.
RAM Nasıl Çalışır?
DRAM üzerindeki her modül üzerinde verileri kısa süreli olarak tutan kapasitörler bulunmaktadır. Bu veri RAM'in tutabileceği bir bitlik 1 ve 0 değerleridir. Eğer kapasitörler yarımdan fazla şekilde şarj edilmişse 1, yarım veya daha az birşekilde şarj edilirse 0 değerini alır. Kapasitörler kuşkusuz üzerindeki şarjı çok çabuk kaybederler. Dolayısı ile bu şarj kayıbından onra bilgi kaybı olur. Bundan dolayı DRAM'ler de yenileyeci devre dediğimiz yapılardan bulunur.
SRAM 'de ise her modülün yapısında ise 2-4 transistör bulunur ve bir bitlik 0 ve 1 değerlerini tutar.
RAM bilgi verdiği zaman bu verme işini bit'ler halinde yapar. Bit sadece 0 ve 1 değerlerinde oluşur. 0 ve 1 değerlerini birleşmesinde Binary Code dediğimiz yapı oluşur. RAM bu bilgileri alır ve tıpkı ızgaraya benzer şekilde olan sütun ve dizelerin içerisinde taşır. Bu sütun ve dizeler milyonlarca küçük bellek hücresinden oluşmuştur.
İşlemci bir ilgi işlediği zaman, bu bilgiye daha sonra kolayca erişmek için onu RAM'e saklar. Bu iş yapılacağı zaman işlemci - Sistem veriyolu - Ram müdlüne giden yolu izeleyen "yazma" sinyalini gönderir. RAM bu bilgiyi belli bir adres'de saklar. Bu adres ileride gelecek olan bilgi istemleri için gereklidir.ROM ( Read Only Memory )
İki bellek türünden birisi olan ROM, RAM'in aksine üzerindeki bilgiler kalıcıdır. Bilgisayarınızı kapatsanız bile üzerindeki bilgiler gitmeyecektir. BIOS gibi bilgisayarınız için önemli bilgilerin tutulduğu bir yapıda, ROM kullanılır. BIOS üzerinde kullanılan bilgiler oldukça önemli olduğundan, ROM , habersiz olarak yapılan kopyalama ya da silme işlemlerinin önüne geçmiş oluyor. Günümüzde ROM'un birkaç versiyonu vardır. Bu versiyonlar gerekli alanlarda, özelliklerine uygun bir şekilde kullanılıyor
| ROM : Standart ROM üzerindeki bilgiler hiç bir yol ile değiştirilemez veya silinemez. ROM birimine bilgi kalıcı olarak yerleştirilmiştir ve içerik kesinlikle değiştirilemez. |
| |
PROM ( Programlanabilir ROM ) : Bu ROM çeşidi sizlere saklama alanına bilgileri sadece birkez yazmanıza izin verecektir. Bu yazmadan sonra bu bilgiler kalıcıdır. Bunu günümüzde Cd-R'a *benzetebiliriz.* Cd-R'a bir kez bilgileri yazdıktan sonra bu bilgiler kalıcıdır ve bir daha değiştirilemez yada silinemez. |
| |
EPROM ( Erasable programmable ROM ) : Eğer ROM üzerinde kullanılan bilginin, silinip tekrar yazılması gerektiği durumlarda EPROM kulanılabilir. Bu çeşit ROM'lar ultraviyole ışığıyla silinebiliyor. Bu sayede ROM'a yazılabilme özelliği tekrar sağlanıyor. |
| |
EEPROM ( Electrically Erasable Programmable ROM ) : Şu anda bilgisayarınızın BIOS'unuzun kullandığı ROM tipi EEPROM'dur. EPROM'a benzer olarak EEPROM'da silinebilir ve yazılabilir. Adı üzerinde, silme işini elektirksel olarak yapabiliyorsunuz. Yani ultraviyole ışığını kullanarak bilgileri silmek kadar zor değil. BIOS'lar EEPROM kullanırlar, bu sayede anakart üreticileri güncelleşmiş BIOs'larını yazabiliyorlar. |
Bütün ROM çeşitlerinin sadece okunabilir olmadığını görüyoruz. Bunun sebebi ise gayet açık : Zamanla, ROM içerisindeki bilgiler güncelleştirilme ihtiyacı duyduğunda, güvenli yollar ile hiç bir ysroun olmadığını görüyoruz. Anakartınızın yeni standartlara açık olmasını ve bunları desteklemesi için arada bir güncellenmesi gerekebiliyor
